ไม้ต้นขนาดเล็ก สูง 3-8 ม. ใบเดี่ยว เรียงสลับหรือเวียนรอบ รูปรี รูปไข่แกมรูปขอบขนาน หรือรูปไข่กลับ ปลายแหลม โคนมนหรือสอบ ขอบเป็นคลื่นเล็กน้อย โคนใบป่องทั้ง 2 ข้าง ดอกเล็ก ออกเป็นกลุ่มตามลำต้นหรือกิ่งใหญ่ๆ ตรงที่ใบร่วงไป กลีบเลี้ยง 5 กลีบ สีขาวหรือขาวประชมพู กลีบดอก 5 กลีบ เรียงสลับกับกลีบเลี้ยง สีขาวอมเหลืองหรือขาวอมชมพู เกสรเพศผู้ 10 อัน โคนก้านชูอับเรณูติดกันเป็นหลอดสั้นๆ ยอดเกสรเพศเมียแยกเป็น 5 แฉก ผลรูปไข่แกมรูปขอบขนานหรือรูปรี ผิวแข็งขรุขระเป็นร่อง 10 ร่อง สีเหลือง ม่วง หรือแดง มี 20-60 เมล็ด เรียงเป็นแถว 5 แถว ยาวตามแกนกลางของผล เมล็ดสีน้ำตาล รูปรี มีเยื่อหุ้มเมล็ดบางๆ รสหวาน
เป็นพืชเขตร้อน เจริญเติบโตได้ดีในที่ที่มีอุณหภูมิเฉลี่ยประมาณ 25-28 องศาเซลเซียส ต้องการน้ำสม่ำเสมอ พื้นที่ ที่เหมาะสมควรมีฝนตกสม่ำเสมอตลอดทั้งปี หรือควรมีแหล่งน้ำเพียงพอ ดินที่เหมาะสมควรมีหน้าดินลึกไม่น้อยกว่า 1.5 เมตร pH ประมาณ 6.5 โกโก้ชอบดินระบายน้ำดี แต่ก็สามารถทนน้ำท่วมได้ถึง 5 เดือน โกโก้เป็นพืชที่ต้องการร่มเงาพอสมควร โดยเฉพาะต้นที่ยังเล็กอยู่